ثواب تسليت به بازماندگان شهداء

ثواب تسليت به بازماندگان شهداء

در اسلام همان طور که براي صاحبان عزا و بازماندگان ميت مخصوصا براي صاحبان عزايي که اموات آن‏ها در راه خدا شهيد شده‏اند اجر و پاداش زيادي مي‏باشد، براي کساني هم که در غم و اندوه صاحبان عزا، شرکت مي‏کنند و خود را شريک در غم و اندوه آن‏ها مي‏دانند مثلا در تشييع جنازه‏ي ميت مسلماني، شرکت مي‏کنند يا در نماز ميت يا در به خاک سپردن بدن شهيد شرکت مي‏کنند يا در مجلس ترحيم حضور به هم مي‏رسانند و به صاحبان مصيبت، سر سلامتي و تسليت مي‏گويند براي آن‏ها نيز ثواب و پاداش زيادي مي‏باشد. 

اين عمل خداپسندانه و بشر دوستانه، صرف نظر از ديدگاه عقل و وجدان که مشارکت در اين کارها را عقل و وجدان آدمي مي‏ستايد، قرآن و اسلام هم مؤمنين را به مشارکت در اين کارها سفارش نموده است حتي شخص پيغمبر اکرم صلي الله عليه و آله چنين بود که هر وقت يکي از مسلمين از دنيا مي‏رفت حتي المقدور به تشييع جنازه او شرکت مي‏کرد، جنازه را به دوش مي‏گرفت، نماز ميت بر او مي‏خواند و به بازماندگان ميت تسليت مي‏گفت چنان چه در مرگ سعد بن معاذ چنين بود، وقتي خبر فوت سعد بن معاذ به پيغمبر اکرم رسيد، پيغمبر اکرم با اصحاب به خانه‏ي سعد تشريف بردند، دستور دادند بدن سعد را غسل و حنوط و کفن کردند، بعد جنازه‏ي سعد را تشييع کردند  به طوري که گاهي طرف چپ جنازه را مي‏گرفت و گاهي طرف راست جنازه را تا اين که جنازه را وارد قبر نمودند، پيغمبر داخل قبر شد، بدن سعد را به خاک سپرد و سپس سنگ لحد را روي قبر گذاشت، و اطراف قبر را محکم با سنگ و خشت بست [1] .

همچنين وقتي که جعفر بن ابيطالب برادر اميرالمؤمنين علي عليه‏السلام در جنگ موته شهيد شد و خبر شهادت جعفر به پيامبر اکرم رسيد. 

عبدالله بن جعفر مي‏گويد: 

وقتي که خبر شهادت پدرم به پيغمبر اکرم رسيد، پيغمبر براي همدردي و تسليت به خانه‏ي ما آمد، من خود را از گريه نگه مي‏داشتم، پيغمبر به من نگاه کرد، دست مبارکش را بر سر من و برادرم مي‏کشيد در حالي که اشک‏هاي چشمش بر محاسنش جاري بود دست به دعا برداشت و براي پدرم و فرزندانش دعا کرد، گفت: اللهم ان جعفرا قد قدم اليک الي احسن فاخلفه في ذريته باحسن ما خلفت احدا من عبادک في ذريته [2] .

بعد رو به مادرم کرد فرمود: اي اسماء آيا ترا بشارت ندهم؟ مادرم عرض کرد چرا يا رسول‏الله. 

پيغمبر فرمود: خدا به جعفر دو بالي عطا کرد که با آن دو بال در بهشت پرواز مي‏کند، مادرم گفت يا رسول‏الله اين مقامي را که خدا به جعفر داده است به مردم بگوييد عبدالله مي‏گويد: پيغمبر دستم را گرفت در حالي که با دست ديگرش بر روي سرم مي‏کشيد وارد مسجد شد، بالاي منبر رفت مرا پله پايين منبر نشانيد اندوه و ماتم او را فرا گرفته بود فرمود: چقدر انسان در مرگ برادر و عمو زاده‏اش ناراحت مي‏شود اي مردم بدانيد، جعفر شهيد شد [3] .

خداوند دو بال به او عنايت کرد که با آن دو بال در بهشت پرواز مي‏کند. سپس از منبر پايين آمد و داخل منزل خود شد. مرا با خود به منزل برد دستور داد غذا درست کردند و کسي را فرستاد عقب برادرم او را آوردند پيغمبر با ما غذا خورد سه شبانه روز ما را پيش خود نگه داشت آن گاه ما را به خانه‏مان برگردانيد [4] .

» روايات

روايات

درباره‏ي ثواب و پاداش تسليت به مصيبت‏زدگان و صاحبان عزا، روايات زيادي از پيغمبر اکرم صلي الله عليه و آله و ائمه اطهار عليهم‏السلام وارد شده که ما بعضي از آن‏ها را در اين جا مي‏آوريم: 

1. عن جابر بن عبدالله انصاري قال قال رسول‏الله صلي الله عليه و آله: من عزي مصابا کان له مثل اجره من غير ان ينقصه شيئا و من کفن مسلما کساه الله من سندس و استبرق و حرير و من حفر قبر المسلم بني له بيتا في الجنة و من انظر معسرا اظله يوم لا ظل الا ظله [5] .

جابر بن عبدالله انصاري از پيغمبر اکرم روايت مي‏کند که پيغمبر فرمود: هر کس صاحب عزايي را تسليت گويد، خداوند متعال مثل ثواب و پاداشي که به صاحب عزا مي‏دهد به او هم عطا مي‏کند، بدون اين که از ثواب و پاداش صاحب عزا چيزي کاسته شود و کسي که مسلماني را کفن کند خداوند او را از لباس‏هاي حرير و استبرق و سندس مي‏پوشاند و کسي که قبري را براي دفن مسلماني بکند خداوند خانه‏اي در بهشت براي او مي‏سازد و هر کس گرفتاري را مهلت دهد خداوند او را در سايه رحمت خويش جاي دهد روزي که نيست سايه‏اي مگر سايه رحمت او. 

2. روي ان داود عليه‏السلام قال الهي ما جزاء من يعزي الحزين و المصاب ابتغاء مرضاتک قال جزأوه ان اکسوه رداء اردية الأيمان استره من النار و ادخله به الجنة قال يا الهي فما  جزاء من شيع الجنائز ابتغاء مرضاتک قال جزاؤه ان تشيعه الملائکه يوم يموت الي قبره و ان اصلي روحه علي الارواح [6] .

از داود پيغمبر روايت شده که در مناجاتش با خداي خويش چنين گفت: پروردگارا چه خواهد بود پاداش و ثواب کسي که براي رضا تو تسليت گويد شخص غمگين و مصيبت زده‏اي را، خطاب رسيد پاداشش اين است که بپوشانم او را به رداء و لباسي از لباس‏هاي امن و امان و حفظ کنم او را از آتش و داخل کنم او را در بهشت. 

حضرت داود عرض کرد: پروردگارا چه خواهد بود پاداش کسي که براي خاطر تو تشييع کند جنازه‏هاي مؤمنين را؟ خطاب رسيد که پاداشش آن است روزي که بميرد، ملائکه او را تشييع کنند تا کنار قبرش و داخل مي‏کنم روحش را در زمره‏ي ارواح پاکان. 

3. روي ان موسي عليه‏السلام سئل ما لعائد المريض من الأجر قال ابعث له عند موته الملائکة يشيعونه الي قبره و يونسونه الي المحشر قال يا رب فما لمعزي الثکلي من الأجر قال اظله تحت ظلي اي ظل العرش يوم لا ظل الا ظلي [7] .

از حضرت موسي بن عمران چنين روايت شده، که حضرت موسي سؤال کرد از خداي خويش، پروردگارا چه اجر و پاداشي است براي عيادت کننده‏ي مريض، خطاب رسيد هنگامي که بميرد مبعوث مي‏کنم ملائکه را که جنازه‏اش را تشييع کنند تا لب قبرش. 

موسي عرض کرد پروردگارا چه خواهد بود، اجر و پاداش کسي که تسليت گويد مادر داغديده‏اي را؟ خطاب رسيد که جاي دهم تسليت دهنده را در سايه‏ي رحمتم روزي که نيست سايه‏اي مگر سايه‏ي رحمت من. 

پي نوشته ها :

[1] بحارالانوار، ج 6، ص 220.

[2] اعلام الوري، ص 111.

[3] ان جعفرا قد استشهد و جعل له جناحان يطير بهما في الجنة - اعلام الوري، ص 111.

[4] اعلام الوري، ص 111.

[5] مسکن الفؤاد - شهيد ثاني، ص 115.

[6] مسکن الفؤاد: شهيد ثاني، ص 116.

[7] مسکن الفؤاد، ص 116.